Synergiemodel

Model voor het vormgeven van cultuureducatie met kwaliteit.

Als hulpmiddel bij het versterken van cultuuronderwijs op school heeft Hart het Synergiemodel ontwikkeld. Synergie (Grieks: synergia, samenwerking) is een begrip dat een proces beschrijft waarbij het samengaan van delen meer oplevert dan de som der delen. We gaan hierbij uit van de principes van de Golden Circle van Simon Sinek. In de Golden Circle worden het waarom, hoe en wat onderscheiden. Het uitgangspunt is dat als je weet waarom je iets doet (visie), je ook kunt bepalen hoe je dat wilt bereiken (beleid) en wat je daarvoor moet doen (activiteiten). De basis voor cultuuronderwijs wordt gevormd door de onderwerpen visie, beleid, draagvlak en financiën. Deze onderwerpen zijn het fundament waarop je kunt bouwen.

A. Waarom, wat is de visie?
De kern van het waarom is de visie van de school en specifiek de visie op cultuuronderwijs. Waarom vinden wij het belangrijk dat cultuuronderwijs een vaste plaats krijgt in de school? Welke competenties willen wij dat de kinderen in hun schoolloopbaan ontwikkelen? Welke leerdoelen sluiten hierbij aan? Het betrekken van het team bij dit proces is heel belangrijk.

B. Hoe gaan we de visie realiseren?
Bij hoe onderscheiden we drie elementen die van invloed zijn op elkaar: beleid, draagvlak en financiën. Deze elementen worden uitgewerkt bij het vormgeven van de hoofdpijlers van cultuuronderwijs: curriculum, deskundigheid en culturele omgeving.

  • Wat ga je doen om deze leerdoelen te bereiken?
  • Ga je aansluiten of gebruik maken van een methode of zelf onderwijsprogramma’s ontwikkelen?
  • Hoe betrek je de culturele omgeving erbij?
  • Ga je per vakgebied aan de slag of wil je vakoverstijgend werken?
  • Wat betekent dit voor de competenties van de leerkracht?
  • Is er behoefte aan scholing of coaching?
  • Welke financiële middelen hebben wij tot onze beschikking?

C. Wat, welke activiteiten gaan we uitvoeren?
Een nieuw cultuurbeleid betekent niet dat alle activiteiten opnieuw gekozen of vormgegeven moeten worden. Veelal zijn er al activiteiten in de school die passen binnen de geformuleerde visie. Daarnaast kunnen nieuwe activiteiten in samenwerking met de culturele omgeving tot stand komen. Voor deskundigheidsbevordering kunnen verschillende vormen gekozen worden als teamtraining, (individuele) scholing, coaching en co-teaching. Als de leerdoelen en inhoud bepaald zijn moeten deze geborgd worden, zodat ze een vast onderdeel worden van het onderwijscurriculum. Daarvoor is het van belang om de acties die je daarvoor gaat ondernemen met het team in een tijdspad uit te zetten.

Wij zien het hele proces van het waarom, hoe en wat als een dynamisch proces. Keuzes op het ene vlak, kunnen gevolgen hebben op het andere vlak. Kies je bijvoorbeeld voor een cultuurpartner voor het vak beeldend onderwijs, voor bijscholing van de groepsleerkrachten, of voor een combinatie van beide? Welke financiële gevolgen heeft je keuze en welke invloed heeft dat op de doelen die je wilt bereiken met de leerlingen? Wie maakt de keuze voor de ingeslagen weg en is hier draagvlak voor? Het zijn allemaal aspecten waar naar gekeken moet worden. Soms zal de ene pijler in een periode meer aandacht krijgen dan een andere pijler. Dit is geen probleem. Als het beleid uiteindelijk maar in balans is.